Odnowili figurkę Matki Boskiej, właściciel oburzony. Lepsza niż przeróbka fresku z Jezusem, z której śmiał się cały świat?

Renowacja wizerunku Matki Boskiej zakończyła się niebywałym konfliktem. Efekty prac mogą budzić oburzenie

Wpis do rejestru zabytków zakończy konflikt z korzyścią dla walorów estetycznych i konserwatora. O komentarz w sprawie poprosiliśmy Mariusza Pendraszewskiego. Muzealnik i historyk sztuki postanowił przyjrzeć się sprawie z dwóch stron. - Niezadowolenie obecnego właściciela jest co najmniej zastanawiające. Rzeźba po konserwacji swoją stylistyką znacznie bardziej przywodzi na myśl dziewiętnastowieczna plastykę sakralną - wskazał dla naszej redakcji.

- Wizerunek Maryi reprezentuje typ ikonograficzny Immaculaty (łac. niepokalanej) wykształcony w XVII wieku, który cieszył się niegasnącą popularnością zarówno w epoce nowożytnej jak i XIX i XX wieku. W obiekcie po dokonanym zabiegu widać zdecydowanie przemyślane działanie konserwatora mające na celu przywrócenie mu cech formalnych, pozwalających zidentyfikować go z czasami, w których powstał. Przed konserwacją mogła budzić raczej skojarzenia ze sztuką naiwną czy ludową, co wynikało z prawdopodobnie wielokrotnych, amatorskich zabiegów mających na celu odświeżenie obiektu. Choć z pewnością nie było ono wynikiem złej woli, to uczynione nieumiejętnie i przy użyciu złych farb, wywołało głębokie, daleko idące szkody i zniszczenie kamienia kolejnymi wtórnymi nawarstwieniami - usłyszeliśmy.

Pytania może budzić jednak zakres ingerencji konserwatora. Doszło bowiem do usunięcia wtórnych warstw i twórczej rekonstrukcji, wynikającej ze stopnia zniszczeń . - Nadmierna ingerencja w tkankę zabytkową też może okazać się szkodliwa i godzić w integralność obiektu. Historia sztuki zna też przypadki purystycznego „czyszczenia dzieł z nowszych nawarstwień" i „przywracanie do pierwotnego stanu”, co było praktykowane chociażby w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku - podawał Mariusz Pendraszewski.

Historyk sztuki jako przykłady podaje „regotyzację”. Chodzi o usuwaniu barokowych i klasycystycznych nawarstwień z gotyckich kościołów. - W rzeczywistości było to w dużej mierze własną fantazją autora i z perspektywy czasu zostało bardzo źle ocenione - wskazuje. Jak podaje ekspert, obecnie zaleca się pozostawienie nawarstwień stylowych poszczególnych epok, które zmieniły pierwotną formę zabytku.

- W tej sytuacji trudno jednak mówić o nawarstwieniach stylowych, a raczej słabych technicznie i nie do końca udanych zabiegach, których nagromadzenie przez lata zmieniło odbiór rzeźby __. Sądzę jednak, że działanie konserwatora w tym przypadku było jak najbardziej uzasadnione, gdyż uratowało obiekt i tak już zniszczony, wręcz ukryty pod warstwami przemalowań i podniosło jego estetykę. Opisana sytuacja z pewnością skłania także do refleksji odnośnie zabytków tego typu znajdujących się w rękach prywatnych - ocenia.

Poniższe zdjęcia zostały udostępnione przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i zostały wykonane przez "M. Wronę".

Artykuły polecane przez redakcję WTV:

• Wpadka „Wiadomości” TVP. Na jednym pasku pomylono się aż trzykrotnie

• „Byczy Burger” w Toruniu wywiesił szyld. Nie obsługują policjantów i ich rodzin

• Wjechała autem w stację paliw. W końcu odkryto, co tak naprawdę ją do tego skłoniło

Źródło [WTV/Facebook/Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków]