Kamerzysta i kryminalna przeszłość jest tylko szczątkiem patologii na YouTube. Dlaczego margines zyskuje popularność w sieci?
-
Drama z Kamerzystą unaoczniła wielu publicystom i rodzicom, co może czaić się na kanałach oglądanych przez dzieci.
-
Nie od dziś wiadomo, że polscy youtuberzy stawiają na treści przede wszystkim w jakiś sposób szokujące, by zebrać jak największą liczbę odbiorców.
-
Sprawa Kamerzysty jest jedynie wierzchołkiem góry lodowej - w internetowej rzeczywistości kryje się jeszcze więcej tego typu zagrożeń.
-
Dlaczego widzów w każdym wieku tak fascynuje przemoc i dlaczego do tworzenia treści świetnie sprawdzają się osoby z marginesu?
Kluczy podobnego zachowania można szukać już w czasach najdawniejszych, kiedy wołano "chleba i igrzysk", ale przede wszystkim warto przyjrzeć się temu, co widzimy w tej kwestii dziś i dlaczego dzieci mają tak łatwy dostęp do tego typu treści.
Afera Kamerzysty otworzyła oczy. Czego się dzięki niej dowiedzieliśmy?
Łukasz Wawczyniak, znany szerzej jako Kamerzysta , jest znanym polskim youtuberem. Jego publiczność to głównie osoby w wieku od 12 do 18 roku życia, więc raczej dzieci i młodzież niż dorośli. Ostatnio wybuchła wokół niego spora afera związana z jego wcześniejszymi współpracownikami - Fagatą i Lordem Kruszwilem .
Najpierw należy wyjaśnić parę spraw, na które postawił Youtube - część z twórców mieszka wspólnie w willach, gdzie nagrywają swoje filmy . Taki model pozwala na więcej wspólnej pracy gwiazd społeczności i możliwość wysnuwania opowieści na temat tworzących się relacji między mieszkańcami. Podchodzi to pod wzór znany nam z programów telewizyjnych - choćby "Big Brothera".
Pierwsza odezwała się Fagata (Agata Fąk) , która opowiedziała historię swojej reżyserowanej relacji z Kamerzystą, a potem ujawniła informację o tym, jakoby Wawrzyniak miał zalecać się do nieletnich dziewczyn , wysyłając im nieprzyzwoite zdjęcia i insynuując chęć uprawiania z nimi seksu.
- "Jestem nad Tobą, krępuję Ci ręce i liżę po szyi, i nie masz pojęcia, co zrobić xD Czy powiedzieć "przestań, mam 15 lat", czy nic nie mówić" - przeczytać można na opublikowanych przez Fagatę screenach.
Wcześniej poinformowała o tym, że poczuła się zagrożona. Kamerzysta twierdził potem, że wpadła w szał i zaczęła demolować dom, a winę zwalił na brane przez nią leki antydepresyjne . Jak utrzymywała Fagata, szklany stolik znajdujący się w willi rozbiła, bo chciała odwrócić uwagę i uciec .
Potem do sprawy nawiązał dawny współpracownik Kamerzysty, Lord Kruszwil , który opowiadał o przemocy stosowanej przez Kamerzystę wobec jego partnerek, nadużywaniu przez niego narkotyków i wreszcie sprawie sądowej Wawrzyniaka , w której akcie oskarżenia stoi, że prowadził on samochód pod wpływem środków odurzających.
Sprawę wymownie skomentował kanał Vogule Poland - Madam i Patryk ostrożnie podeszli do problemu i podsumowali największą bolączkę polskiego Youtube - fakt, że treści na nim umieszczane mają oddziaływać głównie za pomocą szoku, tworzone są przez "patologię", a ich odbiorcami są głównie dzieci i młodzież .
Nie tylko Kamerzysta - problem z polskim Youtube
Na sam początek ważne, by przytoczyć parę badań dotyczących korzystania z serwisu Youtube. O ile wciąż najbardziej popularne są na nim treści muzyczne (piosenki, teledyski, transmisje muzyczne na żywo), to bardzo duży odsetek dotyczy również kanałów rozrywkowych i tematycznych - to one gromadzą największe społeczności.
W przeciwieństwie też do Facebooka, który coraz częściej uznawany jest jako platforma komunikacyjna dla starszych użytkowników, Youtube miał konsolidować najmłodszych .
- Ogromną przewagą YouTube względem ekosystemu Facebooka jest możliwość prowadzenia komunikacji do najmłodszej grupy internautów w wieku 7-12 lat. W grupie 7-12 zasięg YouTube w Polsce wśród dziewczynek wynosi 76,79%, a wśród chłopców aż 81,80% - możemy przeczytać w raporcie przygotowanym przez IAB Polska.
To właśnie ta najmłodsza grupa wychowuje się z serwisem i jest z nim w stałym kontakcie . W większości ich kontakt ogranicza się do społeczności streamerów, którym wiele można zarzucić w temacie komunikowania się z widzami, jednak z pewnością nie można uznać tego za największy problem.
O wiele bardziej problematyczne są takie kanały, jak tworzone przez ludzi pokroju Kamerzysty - opowieści o swoim życiu, dziwne wyzwania (np. popularne parę lat temu picie wody z muszli klozetowej), poniżanie różnych osób na swoim kanale oraz zamieszczanie treści nieodpowiednich dla dzieci .
Na podobne kanały wędrują też starsi - wielką popularnością (zarówno na Youtube i na ShowUp.tv, gdzie możliwości przekazywania treści są znacznie szersze) cieszył się Rafał Kowalczyk, znany szerzej jako Rafatus , który podczas swoich streamów pił wódkę, uprawiał seks ze swoją partnerką, a nawet pobił ją na oczach swoich widzów, którzy dodatkowo mu za to płacili .
Młodsi użytkownicy mają w tej chwili bardzo łatwy dostęp do podobnych treści , a są one dla nich kuszące - tak jak szokujący i dla starszych widzów miał być "Big Brother", tak polski Youtube przyciąga najmłodszych, którzy chcą spokojnie obejrzeć coś zabronionego bez narzuconej kontroli rodziców. Warto interesować się tym, z kogo oglądają i z kim mają kontakt nasze dzieci.
Niektóre historie kończą się tragicznie
O tym, że warto kontrolować osoby publikujące swoje filmy w Internecie jest fakt pojawiających się często u nich wątków przemocowych - katowanie zwierząt, gwałty (oraz żarty z nich), przemoc wobec partnerek i partnerów (zarówno słowna jak i fizyczna), brak poszanowania dla osób nieheteronormatywnych oraz chorych psychicznie, a także śmierć , co było ostatnio widoczne na filmie jednego z rosyjskich streamerów, który zamknął na balkonie swoją dziewczynę i wyciągnął ją z niego martwą. Kamera kręciła wszystko, a widzowie dopingowali.
Youtuberzy mają kontakt z dziećmi nie tylko przez Youtube, ale też inne portale społecznościowe - grupy na Facebooku, Instagrama, Ask.fm, Snapchata, a także TikToka . Warto zwrócić uwagę, iloma kanałami płyną do nich treści i informacje od ich idoli i co mogą dzięki nim usłyszeć i zobaczyć.
Warto porozmawiać z dzieckiem i zainteresować się tym, co ogląda, zrobić to należy jednak łagodnie i z nastawieniem na dialog. Dzięki temu możemy mieć większy wpływ i zrozumienie dla jego zainteresowań i zachowań, a także możliwość porozumienia się z nim w sprawie oglądanych przez niego treści.
O ile niektóre kanały mogą przynieść nastolatkom i dzieciom wiele dobrego, to warto wiedzieć, na czym opiera się lwia część treści promowanych na polskim Youtube i z czym wiąże się ten trend.
źródło: [Youtube/Vogule Poland][wtv.pl][iab.org.pl]